Dynamiczne zmiany na świecie zmuszają organizacje do podejmowania szybkich decyzji. Firmy w związku z tym muszą zaplanować swoje działania i procesy tak, aby ostateczne wybory były korzystne. Jak wybrać model podejmowania decyzji w organizacji, który będzie pomocny w trudnych momentach?
Rzeczywistość VUCA a podejmowanie decyzji
Wśród czterech elementów świata VUCA niezwykle istotna w kontekście podejmowania decyzji jest niejednoznaczność (ambiguity) oraz złożoność (complexity). Niejednoznaczność możemy rozumieć jako sytuację, w której ten sam zestaw danych może być różnorodnie i jednocześnie poprawnie interpretowany. Wprowadza to oczywistą trudność w podejmowaniu decyzji - gdy każde rozwiązanie wydaje się rozsądne i logiczne, to które z nich wybrać? W przypadku złożoności natomiast trudnością jest ilość dostępnych danych i czynników (społecznych, gospodarczych), które wpływają na rzeczywistość biznesową. Wyzwaniem staje się wartościowanie informacji i wypracowanie odpowiednich procedur z tym związanych. W świecie VUCA mówimy także o zmienności i niepewności, co dodatkowo podkreśla, w jak wymagających czasach organizacje obecnie prowadzą swoją działalność.
Czym są modele podejmowania decyzji?
Każde istotne działanie w organizacji jest de facto decyzją, podobnie jak wstrzymanie się od dalszych kroków. Aby jednak doszło do jakichkolwiek czynności, firma musi stworzyć procedury lub polegać na pewnym zastanym porządku rzeczy. Mniejsze organizacje często wybierają model polegający na sytuacyjnym zarządzaniu i podejmowaniu decyzji. Do pewnego stopnia jest to rozwiązanie, które gwarantuje szybkie działanie, jednak nie zawsze będzie ono celne, gdyż może zabraknąć odpowiedniej perspektywy czy interpretacji danych, która wymaga czasu.
Organizacje mogą również związać model podejmowania decyzji z hierarchią, gdzie finalnie to właściciel lub zarząd muszą dać “zielone światło”, aby jakiekolwiek przedsięwzięcie weszło w życie. Naturalnie może to prowadzić do paraliżu decyzyjnego lub do sytuacji, w której zbyt wolno podjęte działanie będzie nieskuteczne, nieuzasadnione czy wręcz szkodliwe dla firmy w dłuższej perspektywie. Autorytarny styl zarządzania, który jest mocno związany z hierarchicznym pojmowaniem zależności i odpowiedzialności, również wiąże się z podobnymi problemami. Innymi słowy, model podejmowania decyzji to ustalona lub dorozumiana procedura dokonywania wyborów w organizacji. Model odpowiada więc na pytanie kto, kiedy, jak i w jaki sposób podejmuje decyzje w firmie.
Jak oddać decyzyjność w ręce pracowników?
Jednym z rozwiązań w tej kwestii jest przekazanie decyzyjności w ręce pracowników. Ich zadaniem będzie wówczas branie odpowiedzialności za swoje działania. W Impact używamy pojęcia Aktów Przywódczych, które dotyczą nie tylko formalnych liderów, ale każdego pracownika. Włączenie Aktów do modelu podejmowania decyzji sprawia, że pracownicy - o ile mają przestrzeń na rozwój i wyciągnie wniosków z popełnianych błędów - działają szybciej, co przekłada się na efektywność firmy. Akty Przywódcze składają się z trzech etapów: dostrzegania sytuacji dzięki świadomości wewnętrznej oraz zewnętrznej czujności, podjęcia decyzji w kwestii stylu działania, znajdowanie w sobie odwagi do podjęcia ryzyka i gotowość do odpowiedzialności za jego efekty. Co ważne, decyzyjność pracowników powinna wykraczać poza typowe ramy hierarchii w organizacji. Dzięki temu firma może szybciej się rozwijać i dostosowywać do zmieniającej się rzeczywistości.