Wśród wielu umiejętności miękkich przydatnych w środowisku zawodowym wymienia się inteligencję emocjonalną. Jak rozumieć to określenie? Jakie znaczenie ma inteligencja emocjonalna w pracy?
Emocje w środowisku pracy
Stereotypowe postrzeganie emocji w życiu zawodowym sugeruje, że nie ma dla nich miejsca. Chcąc zachować profesjonalizm, nie okazujemy uczuć względem klientów, współpracowników czy przełożonych. Nie chcemy być brani za osobę, która nadmiernie się otwiera w miejscu, które nie jest do tego stworzone. O emocjach w środowisku pracy należy jednak rozmawiać, bo dzięki nim jesteśmy ludźmi. Nie możemy zaprzeczyć temu, iż istnieją i mają wpływ na nasze zachowania, efektywność, chęć do współpracy i tym podobne. Stąd potrzeba nabywania kompetencji w ramach inteligencji emocjonalnej.
Czym jest inteligencja emocjonalna?
Inteligencję emocjonalną rozumie się jako umiejętność zarządzania, rozpoznawania i reagowania na pojawiające się emocje z korzyścią dla życia zawodowego i osobistego. Inteligencję emocjonalną w pracy można definiować poprzez 4 umiejętności:
- Zarządzanie emocjami, czyli umiejętność zdrowego reagowania na odczucia i związane z nimi impulsy.
- Samoświadomość - to umiejętność związana z rozpoznawaniem i nazywaniem własnych emocji, rozumieniem ich wpływu na myśli i postawę, a także pojmowanie swoich mocnych i słabszych stron w kontekście przeżywania i wyrażania emocji.
- Empatia, czyli rozumienie emocji i potrzeb innych ludzi. To także umiejętność wychwytywania sygnałów emocjonalnych czy dynamiki relacji w grupie lub organizacji.
- Zarządzanie relacjami - na tę umiejętność składa się komunikacja i umiejętność nawiązywania i podtrzymywania relacji z innymi ludźmi.
Inteligencja emocjonalna w pracy
Każda z powyższych kompetencji jest bezsprzecznie wartościowa w kontekście zarządzania pracownikami. Szczególnie ważne jest zarządzanie relacjami i rozpoznawanie nastrojów u innych. W ten sposób dobry lider może reagować na to, jak jego zespół funkcjonuje. Lepiej również będzie rozumiał motywacje i sytuacje, które działają na pracowników szczególnie stresująco. Pozwala to podejmować lepsze decyzje, rozwiązywać konflikty czy np. udzielać i wysłuchiwać feedbacku. Jest to podstawa empatii, bez której trudno mówić o nowoczesnym, skutecznym liderze w organizacji.
Dlaczego inteligencja emocjonalna w pracy jest tak istotna? W przypadku osób, które mają bardzo niskie kompetencje inteligencji emocjonalnej, może dojść do sytuacji, w których będą odgrywać rolę ofiary (zamiast wziąć odpowiedzialność) lub wręcz będą odmawiać pracy w zespole. Niska inteligencja emocjonalna może również wpływać na styl komunikacji, który może być zupełnie pasywny lub wręcz agresywny. Osoby takie mogą ponadto być nadmiernie wylewne i np. dzielić się w nadmiarze swoimi emocjami, nie zaważając na fakt, iż nie jest to właściwe. Z drugiej strony ich komunikacja może być zupełnie pozbawiona emocjonalnego wydźwięku, co dodatkowo utrudnia współpracę z innymi członkami zespołu. Na szczęście kompetencje te można nabyć poprzez program rozwojowy nastawiony na praktyczny trening poszczególnych umiejętności, np. aktywnego słuchania, wychwytywania komunikacji niewerbalnej, czy podejmowania decyzji.